Periode 1 | 01.10.2011 - 01.10.2014 |
Periode 2 | 01.10.2015 - 01.10.2018 |
Periode 3 | 01.08.2019 - 01.08.2022 |
Provincie | Vlaams-Brabant |
Gemeente | Vilvoorde, Machelen |
Aanvrager | Stad Vilvoorde |
Subsidiebedrag | 3 x 300.000 euro |
Status | Afgerond |
Het reconversiegebied is 250 ha groot en bevindt zich in de Vlaamse rand ten noorden van Brussel, tussen de woonkernen van de gemeenten Vilvoorde en Machelen. Het situeert zich zo midden in het economisch kerngebied van de Vlaamse Ruit en is met heel Vlaanderen, Brussel en Europa verbonden via de luchthaven van Zaventem, het zeekanaal Brussel-Schelde en de haven van Brussel, de spoorweg Brussel-Antwerpen en het hogere wegennet (de R0 en de R22 Woluwelaan).
Het gebied wordt ruwweg begrensd door:
- De R22 Woluwelaan
- De N211 Luchthavenlaan
- De grens van de kern van Vilvoorde en de bestaande en geplande wijken 'Broek' en '4 Fonteinen'
- Het zeekanaal Brussel-Schelde
- De grens met het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
De oude grootschalige en vervuilende industrie in het gebied is grotendeels verdwenen. Veel van de gebouwen staan leeg en zijn verouderd, de terreinen zijn verlaten. De Vlaamse, provinciale en lokale overheden werken dan ook al een hele tijd intensief samen om de onderbenutte zone van het reconversiegebied om te vormen tot een nieuwe stedelijke hefboomplek. Niettemin komt de herontwikkeling moeizaam op gang, onder meer vanwege de grote kosten voor bodemsanering en de juridische onzekerheden.
Na een eerste subsidie voor het project 'Vilvoorde Watersite' werd in 2011 een nieuw strategisch project goedgekeurd dat bijna het volledige reconversiegebied besloeg.
In 2015 werd een tweede subsidieperiode voor het project 'Reconversie Vilvoorde-Machelen' toegekend zodat de verschillende lopende deelprojecten verder gecoördineerd konden worden.
In 2018 evalueerden de betrokken partners dat er weliswaar vooruitgang geboekt was, maar de uitdagingen voor het gebied nog steeds groot bleven. Een overkoepelende integrale aanpak via een strategisch project bleef aangewezen. In vergelijking met de vorige periodes werden echter de coördinatiestructuur versterkt, het projectgebied beter gefocust en het interbestuurlijk overleg geïntensiveerd. In 2019 ging deze derde projectperiode van start.
De doelstelling van het project bleef ook in de derde projectperiode om het gebied te (her)ontwikkelen tot een hoogwaardige locatie met een menging van functies, een kwalitatief openbaar domein met ruimte voor groen en water, en duurzaam ontsloten met nieuwe fiets- en wandelverbindingen, hoogwaardig openbaar vervoer en beheersbaar wegverkeer. Het project wil op die manier een sterke ruimtelijke kwaliteit verkrijgen in de noordrand rond Brussel en op een duurzame wijze groei en ontwikkeling in de regio stimuleren. De partners (stad Vilvoorde, gemeente Machelen, provincie Vlaams-Brabant en POM Vlaams-Brabant) zetten daarvoor sterk in op een integrale aanpak, zowel voor de verfijning, realisatie en afstemming van de diverse gebiedsgerichte plannen, als voor de coördinatie van de thema's die de deelgebieden overschrijden zoals onder andere mobiliteit en groenblauwe netwerken. Hierbij werd ook afstemming gezocht met andere bovenlokale initiatieven zoals de intergewestelijke projectwerking van 'BUDA+' binnen TOP Noordrand.
In de eerste projectperiodes lag de focus op 'Vilvoorde Watersite' met de reconversie en herontwikkeling van de verouderde industriële zone tussen het Zeekanaal, Schaarbeeklei, het Brussels Gewest en het centrum van Vilvoorde. Via de deelprojecten Kanaalpark, 4 Fonteinen en Broek werd Watersite op de kaart gezet als nieuwe en groene stadswijk aan het water. In samenwerking met de private eigenaars van deze gebieden werden masterplannen opgemaakt en uitvoeringsovereenkomsten afgesloten. De realisatie van deze plannen is lopende.
Omdat de herontwikkeling voor dit noordelijke deel van Watersite die eerste jaren op de rails was gezet, werd dit gebied buiten de scope gelaten van de derde erkenningsperiode van het strategisch project.
Toen het nieuw strategisch project in de zomer van 2019 van start ging, was de toekomstbestemming van de meeste terreinen binnen het reconversiegebied onduidelijk. Er was al heel veel onderzoek gebeurd. Veel elementen daarvan waren waardevol en werden gesteund, maar over heel wat andere elementen was er nog geen consensus. In het eerste werkingsjaar lag de focus van het strategisch project dan ook op het uitwerken van een gezamenlijke, door de besturen gedragen toekomstvisie voor het gebied. Met een nota “Krijtlijnen voor een gedeelde toekomstvisie voor de hefboomsites binnen het reconversiegebied Vilvoorde-Machelen” sloten de besturen een akkoord over een gezamenlijke visie op:
- De belangrijke deelgebieden CAT-site, Broeksite, Renaultfabriek en Kerklaan
- De bijhorende nodige investeringen in mobiliteit en groenblauw netwerk
- De beoogde verdere samenwerking voor de realisatie van deze visie
Op basis van dit akkoord werd tijdens de projectperiode vooral gewerkt aan de verdere concretisering en realisatie van enerzijds de gebiedsgerichte deelprojecten en anderzijds de deelgebiedoverschrijdende initiatieven waaronder vooral mobiliteit en groene en blauwe netwerken. Die trajecten liepen voor de verschillende deelprojecten anders, elk met hun ups-and-downs. Tegen het einde van de projectperiode waren onmiskenbaar stappen vooruit gezet, maar er blijft ook nog veel werk op de plank. Voor een volledig overzicht van het verloop en de resultaten van de deelprojecten verwijzen we naar het eindrapport van het strategisch project. We lijsten hieronder kort het voornaamste op:
- Voor de CAT-site werd sterke vooruitgang geboekt bij de opmaak van het masterplan voor de herontwikkeling van de site. De grote lijnen qua toekomstige bestemming, ontsluiting, groen en blauw netwerk… zijn uitgeklaard. De verdere uitwerking, onder meer qua densiteit en sanering, moet nog volgen. Intussen werd wel werk gemaakt van de realisatie van een aantal belangrijke deelaspecten. Zo werd het oostelijk deel van de site reeds gesaneerd, werd een eerste bedrijfsgebouw vergund en werden een ontwerp en vergunningsaanvraag voorbereid voor het nieuwe ziekenhuis, het ondergronds brengen van de hoogspanningslijn en het noordelijk deel van de ontsluiting en het groen en blauw netwerk.
- Voor de site Broeklin werd in het voorjaar van 2021 een omgevingsvergunning afgeleverd. Hiertegen werd echter nog beroep aangetekend bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen. Op het einde van het strategisch project was er nog geen uitspraak gekend.
- Voor de voormalige Renaultfabriek werd, naast de inhoudelijke krijtlijnen uit de consensusnota, ook een nota met ruimtelijke krijtlijnen opgemaakt. De voorbereidingen werden getroffen om op basis hiervan de opmaak van een gemeentelijk RUP op te starten.
- Voor de terreinen aan de Kerklaan werden in samenwerking met zowel OVAM als private eigenaars initiatieven genomen om de sanering en herontwikkeling van de terreinen op gang te trekken. De gemeente Machelen zorgde intussen ook voor een kwalitatieve heraanleg van de straat zelf.
- Met betrekking tot mobiliteit werd een omvangrijke mobiliteitsstudie uitgevoerd om de mobiliteitsimpact van de beoogde programma’s op de hefboomgebieden in kaart te brengen en te evalueren met welke mobiliteitsingrepen deze gepaard moeten gaan. Parallel met deze studie werd ook verder werk gemaakt van de implementatie van de ingrepen zelf.
- Voor het groen en blauw netwerk werd de herwaardering van de Trawool tot ecologische en recreatieve as samen met VLM uitgewerkt in een goedgekeurd Landinrichtingsproject. Een groenblauwe verbinding ter hoogte van het viaduct werd samen met een open bedding voor de Woluwe verder bestudeerd door VMM en wordt verder opgenomen in het nieuw erkende Strategisch Project ‘Leve(n)de Woluwe’.
Meer informatie
Documenten
Eindrapport tweede subsidieperiode (september 2018) (252 kB) (252.4 KB) "pdf"
Coördinatieteam
Nele Tierens
tel: +32 16 26 76 05
mail: nele.tierens@vlaamsbrabant.be
Provincie Vlaams-Brabant - dienst ruimtelijke planning
Provincieplein 1
3010 Leuven
Maarten Hillewaert (coördinatie ontwikkeling deelgebieden)
tel: +32 486 33 17 98
mail: maarten.hillewaert@vilvoorde.be
Stad Vilvoorde – dienst strategische projecten stadsontwikkeling
Portaelsstraat 7
1800 Vilvoorde